Büyük SSD Rehberi

Solid State Disk’ler enerjiden tasarruf ediyor ve Windows’u saniyeler için de başlatıyorlar.

Prestij ve statü simgesinden tüketim eşyasına: Flash sürücüler kısa bir süre öncesine kadar cep yakan prestij objeleriyken, fiyatlarıgünümüzde herkesin satın alabileceği seviyelere düştü. Özellikle Samsung ve OCZ arasında amansız bir fiyat savaşı başladı. Ülkemizde maalesef (nedendir bilinmez) Samsung’un SSD diskleri satılmıyor, ancak bu diskleri yurtdışından kolayca sipariş verebiliyorsunuz. Kullanıcılar iki yıl öncesine kadar Gigabyte başına yaklaşık iki Euro ücret ödemek zorundaydı, günümüzdeyse aynı miktarda Flash belleğe Samsung’da sadece 70 Cent (SSD 830) ödemek gerekiyor. Rakibi OCZ ise fiyatı 54 Cent (Vertex 2 OCZSSD2-2VTXE120G) civarına kadar indirdi. SSD’ler böylece manyetik alanlı tipik sabit disklere fiyat olarak giderek yaklaşıyor.

Satın almada dikkat

Ancak sadece fiyatıdikkate almak pek de doğru olmaz. Satın almada okuma ve yazmada yüksek bir transfer hızına, düşük erişim süresine ve güç tüketimine dikkat etmek gerekiyor. Eski bilgisayar sahipleri büyük ihtimalle kasalarındaki mevcut 3,5 inçlik yuvalar için bir adaptöre ihtiyaç duyacaklardır, zira SSD’ler çoğu durumda laptop’lardaki gibi 2,5 inçlik bir yapıformuna sahipler. SSD’ler teknik olarak USB belleklerle karşılaştırılabileceği için, SATA bağlantısının sürüm numarası Flash sürücünün çalışma hızı üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. USB 3.0 belleği 1.0 yuvasına bağlamak saçma olur, zira veriler bu bağlantıda yeterince hızlı transfer edilemez. Aynı şekilde en güncel SSD her zaman en güncel SATA bağlantısına takılmalıdır, günümüzde bu yuva SATA III’tür (SATA-600). Bu yüzden çoğu kullanıcı anakartlarını değiştirdikten sonra SSD’ye terfi etmeyi seviyorlar.

Eski alışkanlıklardan kurtulun

SSD üzerindeki Flash hücreler sınırlıbir yaşam ömrüne sahip olduğu için bir denetleyici, aynı oranda yazılmalarını sağlar. Flash diski birleştirmeye kalkarsanız, denetleyicinin işini engellemiş ve diskin ömrünü kısaltmış olurdunuz. Klonlama programlarının kullanımında da benzer bir sorun ortaya çıkıyor: Bunlar sabit diskin içeriğini sabit diske özgü tüm optimizasyonlarla aktarıyorlar. Sistem disk bölümünüzü manyetik sabit diskten SSD’ye taşımak istiyorsanız, bunun için O&O SSD Migration Kit (30 Euro) veya Paragon Migrate OS to SSD (yaklaşık 15 dolar) gibi bir yazılım kullanmanız gerekiyor. Neyse ki çoğu SSD üreticisi ürünleriyle birlikte bir transfer aracı sunuyorlar, bu sayede ekstra bir yazılım satın almanız gerekmiyor. Transfer işlemi kolay, bir sonraki sayfada bununla ilgili resimli bir atölye bulabilirsiniz.

SSD manyetik diskin yerini alıyor

Çoğu kullanıcı günümüzde 250 GB kapasiteye kadar Flash sürücü satın alıyor. Bunların fiyatı abartı değil ve işletim sistemiyle uygulamalar için yeterince yer sunuyorlar. Filmler ve diğer büyük boyutlu veriler (aşırı hızlı yükleme süreleri gerektirmiyorlarsa) çok daha ucuz olan manyetik sürücülerde kalabilir. Kapasitenin dışında özellikle de yazma hızı önemli bir role sahip. Günümüzdeki en hızlı, tipik sabit disk (Western Digital Velociraptor WD1000DHTZ) 4,2 GByte boyutunda bir filmi yaklaşık olarak 15 saniyede okuyabiliyor. Bu değer günümüzün en hızlı SSD’sine (Samsung 840 Pro MZ-7PD512, 14 saniye) oldukça yakın. Ancak filmin Velociraptor üzerine yazılması çok daha uzun sürüyor (25 saniye), SSD’de bu süre sadece 14 saniye. Bu avantajdan tam olarak faydalana bilmek için aşağıdaki tabloda “Transfer hızı” sütununda okuma ve yazma hızı arasındaki orana dikkat etmelisiniz. Plextor M3 PX-128M3 mesela verileri çok hızlı okuyabiliyor (490 MByte/s), ancak yazma işlemlerinde o kadar da hızlıdeğil (195 MByte/s). OCZ Vector VTR1-25SAT3-256G’de (514/499) ise bu oran çok daha iyi. Bu SSD verileri neredeyse okuduğu hızda yazabiliyor. Güç tüketiminin ağırlığıhıza göre daha düşük: SSD’ler manyetik disklere göre daha az enerjiye ihtiyaç duyuyorlar, zira bunların için elektrikli motorlar ve mekanik parçalar çalışmıyor, bunlar normalde enerjiyle harekete geçiyor. Mesela daha önce bahsettiğimiz Velociraptor oldukça çevre dostu bir sabit disk olarak biliniyor ve 4,6 watt güç harcıyor. En çok güç harcayan SSD (Corsair Neutron GTX CSSDN240GBGTX-BK) ise sadece iki watt’lık bir güç harcıyor.

TRANSFER: Windows’u taşıma

İşletim sistemini ve uygulamaları bir SSD’ye taşımak, transfer araçları sayesinde oldukça kolay

1. SSD MONTAJI : Flash sürücüsünü monte etmek için, PC kasasını açın ve SSD ile birlikte verilen SATA kablosunu anakart üzerindeki boşbir SATA bağlantısına takın. Kablonun diğer ucunu da sürücüye bağlayın. Şimdi de SATA diskler için güç kablosunu SSD’ye bağlayın ve bilgisayarı başlatın. BIOS normalde SSD’yi kendiliğinden tanıyacaktır, daha önce olduğu gibi master/slave konfigürasyonuna dikkat etmeniz gerekmiyor. Windows açılınca yeni sürücüyü kaydedecek ve buna ait aygıt sürücüsünü kuracaktır. Windows’u yeniden başlattıktan sonra boşolan Flash sürücüsünü Windows Gezgini’nde görebilmeniz gerekir.

2. TRANSFER ARACININ KURULUMU : Çoğu SSD modelinde bir transfer aracıbirlikte verilir, mesela Samsung 840’ın retail modellerinde. Aktarım işlemini O&O SSD Migration Kit örneğiyle göstereceğiz. Programı kurun (http://www.oo-software.com/en/products/ssdmigrationkit adresinde 30 günlük deneme sürümünü bulabilirsiniz) ve sihirbazı “Finish” ile tamamlayın. E-posta adresinizi ayrıca girmeniz gerekmiyor.

İyi İngilizce bilen deneyimli kullanıcılar http://minitool-drivecopy.com/ adresinde O&O’nun yazılımına alternatif ücretsiz bir program bulabilirler. Ancak bu yazılım verileri uyarı vermeden silebiliyor, yani Windows’unuzu taşımadan önce ne yaptığınızı tam olarak bilmeniz gerekiyor. Bunun dışında programın kullanımı çok benziyor.

3. SİSTEM BÖLÜMÜNÜN TRANSFERİ Bir başka sihirbaz şimdi size Windows taşımasında yardımcı olacaktır. Burada önce kaynak, daha sonra da hedef sürücüyü seçiyorsunuz. Tek bir Windows disk bölümünüz varsa, bu bölüm zaten işaretlenmiş olacaktır. Sihirbaz son olarak kopyalama işleminin bir özetini gösterecektir. “hiberfil.sys” ve “pagefile.sys” dosyalarını transfer aracı kendiliğinden kopyalama dışı bırakacaktır, zira Windows bunları SSD üzerinde kendiliğinden yeniden oluşturacaktır. Daha fazla disk alanından tasarruf etmek istiyorsanız, “Exclude files” a tıklayın. Olası pas geçilebilecek adaylar mesela “C:\Windows\Temp” dizini veya artık ihtiyaç duyulmayan resimler olabilir. Seçiminizi yaptıktan sonra transfer işlemini başlatabilirsiniz.

4. ESKİSÜRÜCÜYÜ SÖKMEK  : Şimdi eski sürücüyü iptal edebilir ve bilgisayarı yeniden başlatabilirsiniz. Güncel bir BIOS sürümü SSD’yi otomatik olarak boot sürücüsü olarak tanıyacaktır. Windows bu noktadan itibaren artık eskisine göre çok daha hızlıbir şekilde açılmalıdır. Test sistemimizde Windows 7 Professional 64 bit sürümü açılmak için sadece 12 saniyeye ihtiyaç duydu. Manyetik sabit diskten bu işlem 25 saniye sürdü. İşletim sistemi sorunsuz bir şekilde çalışıyorsa ve tüm veriler mevcutsa, SSD terfisini başardınız demektir

RAID SİSTEMİ: İki kat hız

Bir SSD yeterince hızlıdır, ancak iki Flash diskli bir RAID sistemi ile daha fazla performans alabilirsiniz

1. PERFORMANS ÖLÇÜMÜ : İki SSD’yi RAID olarak bağlamadan önce, her bir sürücünün normalde tek başına ne kadar hızlı çalıştığını ölçmelisiniz. Bunun için AS SSD ( http://alex-is.de/PHP/fusion/downloads.php?download_id=9 ) benchmark aracını kurun. Programı çalıştırdıktan sonra SSD sürücünüzü seçin ve “Start” a tıklayın. Her iki 240 GByte SSD diskimiz, 4 GB RAM’e sahip Core-i5 sistemimizde normal durumda verileri 505 MByte/s hızla okuyup, 304 MByte/s hızla yazabiliyor.

2. AYNI SÜRÜCÜLERİKULLANIN  : Sürücünüz ne marka olursa olsun, RAID için mutlaka aynı model iki SSD kullanın. Bu atölyemizde bir RAID 0 sistemi kuracağız, burada veriler şeritli olarak (striping) her iki sürücüye dağıtılıyor. Dağıtık okuma sayesinde bu kombinasyon teoride iki katı hız sağlamalı, ancak pratikte yüksek bir veri kaybıriskini de beraberinde getiriyor. Disklerden biri kullanılamaz hale geldiğinde, diğer diskteki veriler de artık okunamaz bir hale geliyor.

Çoğu durumda RAID sisteminin kurulumunda Windows disk bölümünüzü de kaybedersiniz. Bundan sonraki adımlarıancak sisteminizin tam yedeğini harici bir diske aldıysanız uygulayın.

3. SİSTEMİRAID’E HAZIRLAMAK BIOS veya UEFI ikinci sabit diski tanıdıysa, “SATA-Configuration” ı “RAID” olarak ayarlayın. Güncel AMI-BIOS’lu ASUS anakartımızda bu seçeneği “Advanced” menüsü altında bulduk. Sizde bu menü yoksa sabit disk konfigürasyonunu nasıl yapacağını öğrenmek için anakart üreticinizin web sitesinden teknik destek alabilirsiniz.

4. RAID SİSTEMİKURULUMU  Windows, BIOS’ta yaptığınız değişiklikten sonra düzgün bir şekilde başlayamaz. Bunun yerine donanım algılama aşamasında RAID denetleyicisiyle ilgili bir mesaj görüntülenir. BIOS’ta olduğu gibi şimdi hızlıbir şekilde bir kısayol tuşuna (bizde [Ctrl]+[I]) basıp yapılandırma menüsüne girmeniz gerekiyor. Burada “Create RAID Volume” u seçin. İki SSD’yi bağlamak için “RAID Level” olarak “RAID 0 (Stripe)” seçeneğini tercih edin. “Create Volume” ile RAID dizisini kurabilirsiniz. Şimdi Windows’u yeniden kurun veya yedeğinizi RAID diskine kopyalayın. Test sistemimizde ek olarak Intel Rapid Storage teknolojisi için en güncel sürücüyü kurduk.

5. İKİNCİHIZ ÖLÇÜMÜ AS SSD Benchmark ile yaptığımız test ölçümünde RAID-SDD sistemimizin  şimdi 1.023 MByte/s hızında okuyabildiğini ve 614 MByte/s hızında yazabildiğini gördük. Bu bir sabit diskin on katı performans anlamına geliyor, yani emeklerimize değdi.

Google+
Büyük SSD Rehberi